Hypergamblification là điều không thể tránh khỏi

Bản chất của mọi trò chơi luôn gắn liền với rủi ro, sự đầu cơ và dopamine.

Sòng bạc là dạng thô sơ nhất; blackjack, poker, máy đánh bạc – thuần túy là cảm giác phấn khích dựa trên xác suất. Thể thao không thể phát triển mạnh nếu thiếu thị trường cá cược. Thẻ bài giao dịch bùng nổ nhờ cơ chế xổ số khi mở gói thẻ, săn tìm những món hiếm. Ngay cả skin trong game cũng kiến tạo những nền kinh tế “ngầm”, nơi độ hiếm và đầu cơ được coi trọng hơn cả công năng sử dụng.

Đây không phải là khuyết điểm, mà chính là tính năng. Đầu cơ khiến trò chơi trở nên cuốn hút, lan truyền và dễ tạo cộng đồng. Khi yếu tố rủi ro hiện diện, sự chú ý được tích lũy liên tục.

Chúng tôi gọi đó là Hypergamblification: nơi các cơ chế trò chơi mang dấu ấn đầu cơ được hòa trộn với đầu cơ tài chính, tạo nên một bệ phóng giải trí lan tỏa. Và với hạ tầng onchain, điều này sẽ là tất yếu: mọi thứ đều thanh khoản, minh bạch, kết hợp và toàn cầu.

Thực tế đối lập: Vì sao Play-to-Earn sụp đổ

Làn sóng “crypto gaming” lớn gần đây – Play-to-Earn (P2E) – đã đặt cược sai vào vòng lặp trò chơi. Có lúc nó tưởng như không thể dừng lại: Axie Infinity bùng nổ, các guild lan rộng ở Đông Nam Á, hàng tỷ USD đổ vào. Rồi mọi thứ sụp đổ.

Lý do? P2E nhầm lẫn giữa chơi và làm việc.

Người chơi không còn thật sự chơi – họ chỉ khai thác. Vòng lặp không đem lại niềm vui, mà là lao động. Khi luồng vốn đầu cơ khô cạn, mọi thứ bị rã rời. Trò chơi chưa từng phát triển dựa trên lao động; chúng lớn mạnh nhờ sự vui chơi, mà cốt lõi của chơi lại luôn mang tính đầu cơ.

Vì vậy, phần lớn các dự án “crypto gaming” chắc chắn sẽ thất bại nếu không tích hợp yếu tố đầu cơ vào chức năng cốt lõi. Ponzi và token lạm phát không còn phù hợp. Người dùng vẫn luôn tìm kiếm cảm giác phấn khích từ rủi ro đi đôi với sức hút giải trí.

Đó là lý do các nhà phát triển đổ về Multiplier, và các trò chơi onchain nghiêm túc hiện nay âm thầm đưa trở lại các cơ chế đặt cược.

Họ đã nhận ra một sự thật hiển nhiên: Nếu vòng lặp thiếu yếu tố đầu cơ, hệ sinh thái sẽ không tồn tại.

Góc nhìn rộng hơn: Hypergamblification trong thiết kế thị trường

Đầu cơ từ lâu là dạng chơi phổ quát nhất: từ trò chơi xúc xắc thời La Mã, sòng bạc hiện đại, cá cược thể thao, đến bóc gói thẻ Pokémon – điểm chung bất biến chính là: rủi ro là giải trí.

Internet đã tài chính hóa yếu tố này. Crypto giúp nó thanh khoản. Onchain giúp nó có thể lập trình hóa được.

Điều này thay đổi cục diện:

• Thanh khoản trở nên tức thời và toàn cầu.
• Mọi giao dịch, đặt cược đều có thể kiểm chứng minh bạch.
• Chuyển động thị trường trở thành động cơ phân phối.

Đó là lý do “crypto gaming” theo lối tư duy cũ gần như chắc chắn thất bại. Nếu không có đầu cơ trong vòng lặp, chẳng khác gì Web2 với trải nghiệm người dùng tệ hơn. Ponzi và token lạm phát không thể tồn tại trong môi trường hiện tại. Những trò chơi phát triển được trên onchain phải gắn trực tiếp với thị trường.

Hypergamblification tất yếu xảy ra không phải như một kênh phụ, mà chính là mô hình thiết kế thị trường mới, nơi chơi và đầu cơ không thể tách rời và sự chú ý trở thành tuyến phân phối giá trị.

Điều Prediction Markets làm đúng

Gỡ bỏ lớp thương hiệu, prediction markets thực chất là một trò chơi – thị trường là vòng lặp giải trí, phần thưởng là sự thật tại thời điểm kết toán. Đó là lý do tôi hoàn toàn đồng ý với @ j0hnwang: Prediction markets – từ ứng dụng trực tiếp hoặc làm nền tảng cho trải nghiệm người dùng – sẽ là metagame dài hạn, biến động cao trên onchain.

Chúng hiệu quả bởi vì:

• Pool nhỏ tập trung hệ quả – nhà đầu tư lẻ có thể tác động lên giá; hiệu ứng giá rõ ràng và rất cuốn hút.
• Kết toán tạo ra hệ quả – kết quả được xác định, có biên nhận rõ ràng, hệ quả chính là nội dung.
• Tỷ lệ cược trở thành meme – xác suất ngụ ý thành biểu đồ, ảnh chụp màn hình, câu chuyện chia sẻ được.
• Phản xạ là bản chất: cược làm giá biến động → giá tạo ra thảo luận → thảo luận kéo thêm cược mới.

Prediction markets bền vững vì kết hợp đầu cơ, hệ quả và phân phối.

Dư địa hạn chế lâu dài của Prediction Markets

Prediction markets truyền thống khá hạn chế: dạng nhị phân, tốc độ chậm, phân mảnh. Dù tạo hệ quả tốt nhưng lại thiếu tính chơi bền vững. Dù cung cấp công cụ tuyệt vời cho hội tụ quan điểm tìm kiếm sự thật, nhưng phần lớn khối lượng vẫn đến từ các tổ chức lớn, không phải khách hàng lẻ.

Làn sóng tiếp theo sẽ cải tiến vi cấu trúc thay vì chỉ thêm lớp giao diện:

• Xem mỗi trò chơi là một vi thị trường với đường trả thưởng minh bạch (parimutuel, AMM hoặc orderbook).
• Thiết kế tập trung vào chuyển động tỷ lệ để người dùng cảm nhận khả năng kiểm soát.
• Kết toán nhanh hơn để giữ vòng lặp liên tục.
• Cho phép game, quest hay thử thách sáng tạo cùng chia sẻ thanh khoản, thay vì xé nhỏ nó.

Vòng lặp mẫu mực là: chú ý → rủi ro được định giá → biên nhận. Còn lại chỉ là lớp “vỏ”.

Các trò chơi onchain còn sống sót sẽ giống prediction markets được cải tiến với giao diện hấp dẫn hơn, micro LP, odds dễ lan tỏa, hệ quả liên tục, phân phối theo cơ chế phản xạ.

Vì sao Onchain khiến điều này là tất yếu

Crypto mang tới môi trường hoàn hảo cho trò chơi đầu cơ:

• Thanh khoản tức thời — đặt cược, trả thưởng không cần trung gian.
• Thị trường kết hợp linh hoạt — mọi game đều cắm vào hạ tầng chung.
• Tỷ lệ cược minh bạch — công bằng được lập trình lên chuỗi.
• Khuếch đại meme — token hóa mọi kết quả thành câu chuyện lan truyền.

Làn sóng tiếp theo sẽ khác xa mô hình lao động kiểu Axie. Nó giống một trung tâm trò chơi điện tử tích hợp vào hệ sinh thái tài chính: mỗi máy là một vi thị trường, mọi hành động đều được định giá, mỗi người chơi mới lại bổ sung thanh khoản cho vòng lặp.

Đó là lý do tôi đánh giá cao các nhà phát triển như @ howdymerry và @ metagametrade. Họ hiểu rằng muốn người dùng phổ cập, nhịp độ, tốc độ và cảm giác dopamine là điều then chốt.

Chúng tôi đang xây dựng gì

Multiplier chính là nơi kết tinh mọi thứ.

Đối với Multiplier, điểm đột phá đầu tiên là thị trường vốn hóa gamify. Đây là bề mặt giúp router dễ quan sát: gameplay vận hành thị trường, trò chơi dẫn luồng thanh khoản. Nhưng về lâu dài, hệ thống còn lớn hơn thế: một tuyến lập trình hóa cho phân phối tài sản đuôi dài – nơi mọi bề mặt, game, nhà sáng tạo, ứng dụng đều có thể chuyển hóa sự chú ý trực tiếp thành nhu cầu thị trường.

Phương án tập trung đầu tiên là thị trường vốn hóa trò chơi hóa: game mà mỗi lần cược đều được chuyển thẳng vào dòng lệnh thực tế. Hiệu quả nhờ kết nối sự chú ý vào thanh khoản, thanh khoản vào phân phối.

Nhưng mục tiêu lớn không phải chỉ là “trò chơi” như một danh mục, mà chính là hạ tầng bên dưới: hạ tầng để bất cứ nhà phát triển, sáng tạo, cộng đồng nào cũng có thể biến chú ý đầu cơ thành luồng giá trị lập trình được.

Vì giá chính là hàm số của phân phối, đây là phiên bản thuần túy nhất cho Lý thuyết Giá trị dựa vào Sự chú ý.

Gmultiply

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm:

1. Bài viết này được đăng lại từ [lzminsky]. Mọi bản quyền thuộc về tác giả gốc [lzminsky]. Nếu có ý kiến về việc đăng lại, vui lòng liên hệ đội ngũ Gate Learn để được hỗ trợ kịp thời.
2. Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Quan điểm, ý kiến trong bài viết hoàn toàn của tác giả, không phải là khuyến nghị đầu tư.
3. Các bản dịch bài viết sang ngôn ngữ khác do đội ngũ Gate Learn thực hiện. Nếu không được chỉ rõ, nghiêm cấm sao chép, phân phối hoặc đạo văn các bản dịch này.