Faiz oranlarının düşmesiyle birlikte, DeFi getirileri daha cazip hale gelmeye başladı. Artan volatilite daha fazla kullanıcı, getiri ve kaldıraç getirdi. Ayrıca RWA'nın sağladığı daha sürdürülebilir getirilerle, tüketici seviyesindeki kripto finans uygulamalarını inşa etmek birdenbire çok daha kolay hale geldi.
Bu makro eğilimleri zincir soyutlama, akıllı hesap/cüzdanlar ve mobil tarafa genel geçişteki yeniliklerle birleştirdiğimizde, tüketici düzeyinde bir DeFi deneyimi oluşturmak için belirgin fırsatlar ortaya çıkıyor.
Son birkaç yılda en başarılı kripto finans uygulamalarının çoğu, kullanıcı deneyimini geliştirme ve spekülasyonu bir araya getirmek suretiyle ortaya çıkmıştır.
● Ticaret robotları (örneğin Telegram) – Kullanıcılara mesajlaşma ve sosyal deneyim içinde ticaret yapma imkanı sunar.
● Daha iyi kripto cüzdanları (örneğin Phantom) - Mevcut cüzdan deneyimini geliştirin ve birden fazla zincirde daha iyi bir deneyim sunun.
● Yeni terminal, portföy takip aracı ve keşif katmanı (örneğin Photon, Azura, Dexscreener vb.) – İleri düzey kullanıcılar için gelişmiş özellikler sunarak kullanıcıların DeFi'ye CeFi benzeri bir arayüzle erişmelerini sağlıyor.
● memecoins'un Robinhood'u (örneğin Vector, Moonshot, Hype vb.) – Şu ana kadar, kripto para birimleri esas olarak masaüstü platformlarına yönelmişken, mobil öncelikli bir deneyim gelecekteki ticaret uygulamalarına hakim olacak.
● Token launchpad – (örneğin, Pump, Virtuals vb.) – Herkesin teknik yetenekleri ne olursa olsun, izin gerektirmeyen token oluşturma yetkisi verir.
Artan sayıda tüketici seviyesinde DeFi uygulaması piyasaya sürüldükçe, bunlar finansal teknoloji uygulamaları gibi görünecek ve kullanıcıların hoşlandığı standart kullanıcı deneyimine sahip olacak, ancak arka planda DeFi protokollerinin kişiselleştirilmiş deneyimlerini bir araya getirecekler. Bu uygulamalar keşif deneyimine, sunulan ürünlere (örneğin getiri türleri), ileri düzey kullanıcıların ilgisini çekme (örneğin çoklu teminat kaldıracı gibi pratik özellikler sunma) üzerine odaklanacak ve genellikle zincir üzerindeki etkileşimlerin karmaşıklığını soyutlayacaklardır.
RWA Uçuş Dönmesi: İçsel Büyüme ve Dışsal Büyüme
2022'den bu yana, yüksek faiz oranları, (RWA), zincir üstü gerçek dünya varlıklarının büyük bir akışını destekledi. Ancak şimdi, BlackRock gibi büyük varlık yöneticileri, zincir üzerinde RWA yayınlamanın programlanabilir finansal varlıklar, varlıkların çıkarılması ve sürdürülmesi için düşük maliyetli bir yapı ve daha fazla varlık erişilebilirliği dahil olmak üzere anlamlı faydalar sağladığını fark ettikçe, zincir dışı finanstan zincir içi finansmana geçiş hızlanıyor. Stabilcoinler gibi bu avantajlar, mevcut finansal ortamdan 10 kat daha yüksektir.
RWA.xzy ve DefiLlama'ya göre RWA, Ethereum varlıklarının yüzde 21-22'sini oluşturuyor. Bu RWA'lar öncelikle A dereceli, ABD hükümeti destekli ABD Hazine bonoları biçimindedir. Bu büyüme büyük ölçüde yüksek faiz oranlarından kaynaklandı ve bu da yatırımcıların DeFi yerine Fed'de uzun pozisyon almasını kolaylaştırıyor. Makro rüzgarlar değişerek Hazine tahvillerini daha az çekici hale getirirken, zincir üstü varlıkları tokenize etmek için kullanılan Truva atı Wall Street'e girdi ve daha riskli varlıkların zincir üzerine girmesi için baraj kapaklarını açtı.
Geleneksel varlıkların giderek daha fazla zincire taşınmasıyla birlikte, bu karmaşık bir uçan tekerlek etkisi yaratacak ve yavaş yavaş DeFi protokolleri ile geleneksel finans yollarını birleştirip yerini alacaktır.
Bu neden önemlidir? Kripto paraların büyümesi, dışsal sermaye ve içsel sermayeye indirgenir.
DeFi'nin çoğu içsel olup (DeFi ekosisteminde esasen döngüsel) kendi kendine büyüyebilme yeteneğine sahiptir. Ancak tarihsel olarak oldukça bir yansıma özelliği vardır: yükselir, düşer ve sonra tekrar başlangıç noktasına döner. Ancak zamanla, yeni protokoller DeFi'nin payını istikrarlı bir şekilde genişletmiştir.
Maker, Compound ve Aave aracılığıyla gerçekleştirilen zincir üstü borçlanma, kripto yerel teminatların kaldıraç olarak kullanım alanını genişletti.
Merkeziyetsiz borsa, özellikle AMM, işlem görebilecek tokenlerin kapsamını genişletti ve zincir üzerindeki likiditeyi başlattı. Ancak DeFi, kendi pazarını belirli bir ölçüde geliştirebilir. İçsel sermaye (örneğin, zincir üzerindeki varlıklara spekülasyon) kripto pazarını güçlü bir varlık sınıfına yönlendirmiş olsa da, dışsal sermaye (zincir üzerindeki ekonomi dışında bulunan sermaye) bir sonraki DeFi büyümesi için hayati öneme sahiptir.
RWA, büyük miktarda potansiyel dışsal sermayeyi temsil eder. RWA (Emtialar, Hisse Senetleri, Özel Kredi, Forex vb.), DeFi'nin perakende ceplerinden tüccarların cebine kadar dolaşımdaki sermaye kısıtlamalarının ötesine geçmesi için en büyük fırsatı sunuyor. Stablecoin piyasasının zincir üstü finansal spekülasyonlardan daha dışsal kullanımlarla büyümesi gerektiği gibi, diğer DeFi faaliyetlerinin de (ör. ticaret, borç verme vb.) büyümesi gerekiyor.
DeFi'nin geleceği, tüm finansal faaliyetlerin blockchain'e taşınacağıdır. DeFi, daha fazla zincir üzerindeki orijinal yaşam aktiviteleri ile gerçekleştirilen benzeri içsel genişleme ve gerçek dünya varlıklarının zincir üzerine taşınması ile gerçekleştirilen dışsal genişleme olmak üzere iki paralel genişlemeyi görmeye devam edecektir.
DEFI platformlaşması
“Platformların güçlü olmasının nedeni, üçüncü taraf tedarikçiler ile son kullanıcılar arasındaki ilişkiyi teşvik etmeleridir.” — Ben Thompson
DeFi uygulamaları, bağımsız uygulama protokollerinden olgun platform protokollerine doğru aynı iş modeli etrafında evrim geçiriyor.
Ama bu DeFi uygulamaları platform haline nasıl geldi? Günümüzde, çoğu DeFi protokolü oldukça katıdır ve bu protokollerle etkileşimde bulunmak isteyen uygulamalara tek tip hizmet sunmaktadır.
Birçok durumda, uygulamalar yalnızca standart kullanıcılar gibi protokole temel varlıklarının (örneğin, likidite) maliyetini ödemekte, protokol içinde farklı bir deneyim veya programlama mantığı oluşturma yeteneğine sahip olmamaktadır.
Çoğu platform bu şekilde başlar ve tek bir kullanım durumu için temel sorunu çözer. Stripe başlangıçta çevrimiçi mağazalar gibi bireysel işletmelerin web sitelerinde ödeme kabul etmesine izin veren bir ödeme API'si sundu, ancak bu yalnızca tek bir işletme için işe yaradı. Stripe Connect'in piyasaya sürülmesiyle, işletmeler birden fazla satıcı veya hizmet sağlayıcı adına ödemeleri işleyebildi ve bu da Stripe'ı bugünkü platform haline getirdi. Daha sonra, geliştiricilere daha fazla entegrasyon oluşturmak için daha iyi bir yol sağlayarak ağ etkisini güçlendirdi. Benzer şekilde, Uniswap gibi DeFi platformları artık DEX'ler gibi takasları kolaylaştıran bağımsız uygulamalardan, herhangi bir geliştiricinin veya uygulamanın Uniswap'ın likiditesinin üzerinde kendi DEX'lerini oluşturmasına izin veren DeFi platformları oluşturmaya geçiyor.
DeFi platformlarının dönüşümündeki ana itici güç, iş modelindeki değişim ve tekil likidite ilkesinin evrimidir.
Tekil likidite ilkelleri – Uniswap, Morpho, Fluid – DeFi protokolleri için toplam likidite sağlayarak, likidite sağlayıcıları ve uygulamalar/kullanıcılar gibi değer zincirinin iki modüler parçasına erişim sağlar. Likidite sağlayıcıları için deneyim, fonları farklılaştırılmış havuzlara veya silo haline getirilmiş kasalara sahip bir protokol yerine tek bir protokole tahsis ederek daha akıcı hale geldi. Uygulamalar için artık temel hizmetleri (ör. DEX'ler, borç verme vb.) bir araya getirmek yerine DeFi platformlarından likidite kiralayabilirler.
İşte bazı yeni DeFi platform protokolleri örnekleri:
Uniswap V4, uygulamaların (örneğin, hook'lar) Uniswap'ın V4 protokolünden likidite kiralayabileceği tekil likidite modelini teşvik ediyor; bu, Uniswap V2 ve V3'te olduğu gibi likiditeyi protokol üzerinden yönlendirmekten farklıdır.
Morpho, MorphoBlue'nun ana likidite ilkesini oluşturduğu benzer bir platform modeline geçiş yaptı ve MetaMorpho (MorphoBlue üzerindeki likidite ilkesi üzerine kurulu bir protokol) tarafından oluşturulan depolara izinsiz erişim sağlanabilir.
Benzer şekilde, Instadapp'in Fluid protokolü, borç verme ve DEX protokollerinin kullanabileceği bir ortak likidite katmanı oluşturmuştur.
Bu platformlar arasında farklılıklar olmasına rağmen, ortak nokta, yeni ortaya çıkan DeFi platformlarının benzer modelleri paylaşmasıdır; üst düzeyde tekil likidite sözleşmesi katmanı inşa edilir ve bunun üzerine daha fazla modüler protokoller inşa edilerek daha büyük uygulama esnekliği ve özelleştirme sağlanır.
DeFi protokolleri bağımsız uygulamalardan olgun platformlara evrilerek zincir üzerindeki ekonominin olgunlaşmasını işaret ediyor. Tekil likidite ilkesinin benimsenmesi ve modüler mimari sayesinde, Uniswap, Morpho ve Fluid (eski adıyla Instadapp) gibi protokoller yeni bir esneklik ve yenilik seviyesini serbest bırakıyor. Bu dönüşüm, Stripe gibi geleneksel platformların üçüncü taraf geliştiricilerin temel hizmetlerin üzerine inşa etmelerine nasıl izin verdiğini, böylece daha büyük bir ağ etkisi ve değer yaratımını teşvik ettiğini yansıtıyor. DeFi platform çağını girerken, özelleştirilebilir, birleştirilebilir finansal uygulamaları teşvik etme yeteneği, mevcut DeFi protokollerinin pazarını genişletecek ve yeni bir uygulama dalgasının bu DeFi platformları üzerinde inşa etmesine olanak tanıyacak belirleyici bir özellik haline gelecektir.
The content is for reference only, not a solicitation or offer. No investment, tax, or legal advice provided. See Disclaimer for more risks disclosure.
Merkezi Olmayan Finans'ın üç büyük trendi
Yazar: Mason Nystrom, Pantera Ortağı; Çeviri: 0xjs@Jinse Caijing
Tüketici DeFi
Faiz oranlarının düşmesiyle birlikte, DeFi getirileri daha cazip hale gelmeye başladı. Artan volatilite daha fazla kullanıcı, getiri ve kaldıraç getirdi. Ayrıca RWA'nın sağladığı daha sürdürülebilir getirilerle, tüketici seviyesindeki kripto finans uygulamalarını inşa etmek birdenbire çok daha kolay hale geldi.
Bu makro eğilimleri zincir soyutlama, akıllı hesap/cüzdanlar ve mobil tarafa genel geçişteki yeniliklerle birleştirdiğimizde, tüketici düzeyinde bir DeFi deneyimi oluşturmak için belirgin fırsatlar ortaya çıkıyor.
Son birkaç yılda en başarılı kripto finans uygulamalarının çoğu, kullanıcı deneyimini geliştirme ve spekülasyonu bir araya getirmek suretiyle ortaya çıkmıştır.
● Ticaret robotları (örneğin Telegram) – Kullanıcılara mesajlaşma ve sosyal deneyim içinde ticaret yapma imkanı sunar.
● Daha iyi kripto cüzdanları (örneğin Phantom) - Mevcut cüzdan deneyimini geliştirin ve birden fazla zincirde daha iyi bir deneyim sunun.
● Yeni terminal, portföy takip aracı ve keşif katmanı (örneğin Photon, Azura, Dexscreener vb.) – İleri düzey kullanıcılar için gelişmiş özellikler sunarak kullanıcıların DeFi'ye CeFi benzeri bir arayüzle erişmelerini sağlıyor.
● memecoins'un Robinhood'u (örneğin Vector, Moonshot, Hype vb.) – Şu ana kadar, kripto para birimleri esas olarak masaüstü platformlarına yönelmişken, mobil öncelikli bir deneyim gelecekteki ticaret uygulamalarına hakim olacak.
● Token launchpad – (örneğin, Pump, Virtuals vb.) – Herkesin teknik yetenekleri ne olursa olsun, izin gerektirmeyen token oluşturma yetkisi verir.
Artan sayıda tüketici seviyesinde DeFi uygulaması piyasaya sürüldükçe, bunlar finansal teknoloji uygulamaları gibi görünecek ve kullanıcıların hoşlandığı standart kullanıcı deneyimine sahip olacak, ancak arka planda DeFi protokollerinin kişiselleştirilmiş deneyimlerini bir araya getirecekler. Bu uygulamalar keşif deneyimine, sunulan ürünlere (örneğin getiri türleri), ileri düzey kullanıcıların ilgisini çekme (örneğin çoklu teminat kaldıracı gibi pratik özellikler sunma) üzerine odaklanacak ve genellikle zincir üzerindeki etkileşimlerin karmaşıklığını soyutlayacaklardır.
RWA Uçuş Dönmesi: İçsel Büyüme ve Dışsal Büyüme
2022'den bu yana, yüksek faiz oranları, (RWA), zincir üstü gerçek dünya varlıklarının büyük bir akışını destekledi. Ancak şimdi, BlackRock gibi büyük varlık yöneticileri, zincir üzerinde RWA yayınlamanın programlanabilir finansal varlıklar, varlıkların çıkarılması ve sürdürülmesi için düşük maliyetli bir yapı ve daha fazla varlık erişilebilirliği dahil olmak üzere anlamlı faydalar sağladığını fark ettikçe, zincir dışı finanstan zincir içi finansmana geçiş hızlanıyor. Stabilcoinler gibi bu avantajlar, mevcut finansal ortamdan 10 kat daha yüksektir.
RWA.xzy ve DefiLlama'ya göre RWA, Ethereum varlıklarının yüzde 21-22'sini oluşturuyor. Bu RWA'lar öncelikle A dereceli, ABD hükümeti destekli ABD Hazine bonoları biçimindedir. Bu büyüme büyük ölçüde yüksek faiz oranlarından kaynaklandı ve bu da yatırımcıların DeFi yerine Fed'de uzun pozisyon almasını kolaylaştırıyor. Makro rüzgarlar değişerek Hazine tahvillerini daha az çekici hale getirirken, zincir üstü varlıkları tokenize etmek için kullanılan Truva atı Wall Street'e girdi ve daha riskli varlıkların zincir üzerine girmesi için baraj kapaklarını açtı.
Geleneksel varlıkların giderek daha fazla zincire taşınmasıyla birlikte, bu karmaşık bir uçan tekerlek etkisi yaratacak ve yavaş yavaş DeFi protokolleri ile geleneksel finans yollarını birleştirip yerini alacaktır.
Bu neden önemlidir? Kripto paraların büyümesi, dışsal sermaye ve içsel sermayeye indirgenir.
DeFi'nin çoğu içsel olup (DeFi ekosisteminde esasen döngüsel) kendi kendine büyüyebilme yeteneğine sahiptir. Ancak tarihsel olarak oldukça bir yansıma özelliği vardır: yükselir, düşer ve sonra tekrar başlangıç noktasına döner. Ancak zamanla, yeni protokoller DeFi'nin payını istikrarlı bir şekilde genişletmiştir.
Maker, Compound ve Aave aracılığıyla gerçekleştirilen zincir üstü borçlanma, kripto yerel teminatların kaldıraç olarak kullanım alanını genişletti.
Merkeziyetsiz borsa, özellikle AMM, işlem görebilecek tokenlerin kapsamını genişletti ve zincir üzerindeki likiditeyi başlattı. Ancak DeFi, kendi pazarını belirli bir ölçüde geliştirebilir. İçsel sermaye (örneğin, zincir üzerindeki varlıklara spekülasyon) kripto pazarını güçlü bir varlık sınıfına yönlendirmiş olsa da, dışsal sermaye (zincir üzerindeki ekonomi dışında bulunan sermaye) bir sonraki DeFi büyümesi için hayati öneme sahiptir.
RWA, büyük miktarda potansiyel dışsal sermayeyi temsil eder. RWA (Emtialar, Hisse Senetleri, Özel Kredi, Forex vb.), DeFi'nin perakende ceplerinden tüccarların cebine kadar dolaşımdaki sermaye kısıtlamalarının ötesine geçmesi için en büyük fırsatı sunuyor. Stablecoin piyasasının zincir üstü finansal spekülasyonlardan daha dışsal kullanımlarla büyümesi gerektiği gibi, diğer DeFi faaliyetlerinin de (ör. ticaret, borç verme vb.) büyümesi gerekiyor.
DeFi'nin geleceği, tüm finansal faaliyetlerin blockchain'e taşınacağıdır. DeFi, daha fazla zincir üzerindeki orijinal yaşam aktiviteleri ile gerçekleştirilen benzeri içsel genişleme ve gerçek dünya varlıklarının zincir üzerine taşınması ile gerçekleştirilen dışsal genişleme olmak üzere iki paralel genişlemeyi görmeye devam edecektir.
DEFI platformlaşması
“Platformların güçlü olmasının nedeni, üçüncü taraf tedarikçiler ile son kullanıcılar arasındaki ilişkiyi teşvik etmeleridir.” — Ben Thompson
Kripto protokolleri, platformlaşma anını yakında karşılayacak.
DeFi uygulamaları, bağımsız uygulama protokollerinden olgun platform protokollerine doğru aynı iş modeli etrafında evrim geçiriyor.
Ama bu DeFi uygulamaları platform haline nasıl geldi? Günümüzde, çoğu DeFi protokolü oldukça katıdır ve bu protokollerle etkileşimde bulunmak isteyen uygulamalara tek tip hizmet sunmaktadır.
Birçok durumda, uygulamalar yalnızca standart kullanıcılar gibi protokole temel varlıklarının (örneğin, likidite) maliyetini ödemekte, protokol içinde farklı bir deneyim veya programlama mantığı oluşturma yeteneğine sahip olmamaktadır.
Çoğu platform bu şekilde başlar ve tek bir kullanım durumu için temel sorunu çözer. Stripe başlangıçta çevrimiçi mağazalar gibi bireysel işletmelerin web sitelerinde ödeme kabul etmesine izin veren bir ödeme API'si sundu, ancak bu yalnızca tek bir işletme için işe yaradı. Stripe Connect'in piyasaya sürülmesiyle, işletmeler birden fazla satıcı veya hizmet sağlayıcı adına ödemeleri işleyebildi ve bu da Stripe'ı bugünkü platform haline getirdi. Daha sonra, geliştiricilere daha fazla entegrasyon oluşturmak için daha iyi bir yol sağlayarak ağ etkisini güçlendirdi. Benzer şekilde, Uniswap gibi DeFi platformları artık DEX'ler gibi takasları kolaylaştıran bağımsız uygulamalardan, herhangi bir geliştiricinin veya uygulamanın Uniswap'ın likiditesinin üzerinde kendi DEX'lerini oluşturmasına izin veren DeFi platformları oluşturmaya geçiyor.
DeFi platformlarının dönüşümündeki ana itici güç, iş modelindeki değişim ve tekil likidite ilkesinin evrimidir.
Tekil likidite ilkelleri – Uniswap, Morpho, Fluid – DeFi protokolleri için toplam likidite sağlayarak, likidite sağlayıcıları ve uygulamalar/kullanıcılar gibi değer zincirinin iki modüler parçasına erişim sağlar. Likidite sağlayıcıları için deneyim, fonları farklılaştırılmış havuzlara veya silo haline getirilmiş kasalara sahip bir protokol yerine tek bir protokole tahsis ederek daha akıcı hale geldi. Uygulamalar için artık temel hizmetleri (ör. DEX'ler, borç verme vb.) bir araya getirmek yerine DeFi platformlarından likidite kiralayabilirler.
İşte bazı yeni DeFi platform protokolleri örnekleri:
Uniswap V4, uygulamaların (örneğin, hook'lar) Uniswap'ın V4 protokolünden likidite kiralayabileceği tekil likidite modelini teşvik ediyor; bu, Uniswap V2 ve V3'te olduğu gibi likiditeyi protokol üzerinden yönlendirmekten farklıdır.
Morpho, MorphoBlue'nun ana likidite ilkesini oluşturduğu benzer bir platform modeline geçiş yaptı ve MetaMorpho (MorphoBlue üzerindeki likidite ilkesi üzerine kurulu bir protokol) tarafından oluşturulan depolara izinsiz erişim sağlanabilir.
! e9G6IU8v3hhvgfzlCM4eXZZqKV6XDU5q81HEFFzZ.jpeg
Benzer şekilde, Instadapp'in Fluid protokolü, borç verme ve DEX protokollerinin kullanabileceği bir ortak likidite katmanı oluşturmuştur.
Bu platformlar arasında farklılıklar olmasına rağmen, ortak nokta, yeni ortaya çıkan DeFi platformlarının benzer modelleri paylaşmasıdır; üst düzeyde tekil likidite sözleşmesi katmanı inşa edilir ve bunun üzerine daha fazla modüler protokoller inşa edilerek daha büyük uygulama esnekliği ve özelleştirme sağlanır.
DeFi protokolleri bağımsız uygulamalardan olgun platformlara evrilerek zincir üzerindeki ekonominin olgunlaşmasını işaret ediyor. Tekil likidite ilkesinin benimsenmesi ve modüler mimari sayesinde, Uniswap, Morpho ve Fluid (eski adıyla Instadapp) gibi protokoller yeni bir esneklik ve yenilik seviyesini serbest bırakıyor. Bu dönüşüm, Stripe gibi geleneksel platformların üçüncü taraf geliştiricilerin temel hizmetlerin üzerine inşa etmelerine nasıl izin verdiğini, böylece daha büyük bir ağ etkisi ve değer yaratımını teşvik ettiğini yansıtıyor. DeFi platform çağını girerken, özelleştirilebilir, birleştirilebilir finansal uygulamaları teşvik etme yeteneği, mevcut DeFi protokollerinin pazarını genişletecek ve yeni bir uygulama dalgasının bu DeFi platformları üzerinde inşa etmesine olanak tanıyacak belirleyici bir özellik haline gelecektir.